سلامت کودکان: دکتر ایرج احدزادگان جراح انحرافات چشم کودکان و بزرگسالان با بیان اینکه یکی از شایع‌ترین اختلالات دید چشم که خوشبختانه در اکثر موارد قابل اصلاح بوده تنبلی چشم است، گفت: «تنبلی چشم هرگونه کاهش دید چشم بدون وجود تغییرات واضح آناتومیک در چشم‌ها است که به علت عملکرد معیوب چشم در ماه‌ها و سال‌های اول عمر ایجاد می‌گردد.»
دکتر ایرج احدزادگان جراح و متخصص چشم و فوق تخصص چشم پزشکی اطفال عنوان کرد: «چشم کودکان از بدو تولد قابل معاینه است. مشاهده هرگونه تغییرات ظاهری در اندازه و رنگ چشم‌ها، تغییرات در مردمک چشم و رنگ آن و همچنین لرزش چشم‌ها از دلایل آوردن کودک نزد چشم پزشک است.»
وی ادامه داد: «چشم کودکان از زمان تولد تا ۹سالگی در معرض آسیب‌های عملکردی می‌باشد، بدین معنی که هرگونه اختلال در ایجاد تصویر خوب در یک چشم یا دو چشم می‌تواند باعث تنبلی گردد.»
این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران یادآور شد: «گذشته از تغییرات ظاهری در رنگ و ابعاد و هرگونه تغییرات غیرطبیعی، چشم‌ها حتی با ظاهری کاملا طبیعی ممکن است دچار آسیب بینایی باشند.»
دکتر ایرج احدزادگان جراح انحرافات چشم کودکان و بزرگسالان با بیان اینکه یکی از شایع‌ترین اختلالات دید چشم که خوشبختانه در اکثر موارد قابل اصلاح می‌باشد تنبلی چشم است، گفت: «تنبلی چشم هرگونه کاهش دید چشم بدون وجود تغییرات واضح آناتومیک در چشم‌ها است که به علت عملکرد معیوب بینایی در ماه‌ها و سال‌های اول عمر ایجاد می‌گردد.»
این فوق تخصص چشم پزشکی اطفال گفت: «به یاد داشته باشیم که برای دید خوب نه تنها می‌بایستی چشم‌ها و مسیرهای بینایی تا قشر بینایی پس سری که مرکز بینایی در مغز است، سالم باشند بلکه می‌بایستی فرصت دید خوب به چشم‌ها از زمان تولد تا ۹ سالگی داده شود.»
وی افزود: «این بدین معنی است که اگر ۱ یا ۲ چشم از نظر ساختار، بافت‌شناسی، راه‌های عصبی و مرکز بینایی در مغز سالم باشند اما مثلا به علت افتادگی پلک فوقانی جلوی دیدن چشم بسته باشد و یا هرگونه تغییرات شکست نور (عینک‌های شماره متوسط و بالا) که باعث تشکیل تصویر معیوب در چشم و یا به طبع آن برداشت معیوب بینایی در مغز می‌شود باعث تنبلی چشم می‌گردد.»
احدزادگان با اشاره به اینکه تغییرات شکست نور یا همان عینک شایع‌ترین علت تنبلی چشم است، خاطرنشان کرد: «تنبلی چشمی که در اثر این عامل باشد به راحتی قابل جبران است.»
این جراح انحرافات چشم کودکان و بزرگسالان با بیان اینکه یکی دیگر از علل تنبلی چشم انحراف چشم است، اذعان کرد: «هرگونه انحراف چشم به داخل، خارج، بالا، پائین و یا انحراف چرخشی چشم که به راحتی قابل مشاهده نیست، می‌تواند سبب تنبلی چشم شود.»
وی ادامه داد: «تصویر چشم منحرف برای نجات بیمار از دوبینی در مغز حذف می‌شود و این پدیده حذف سبب تنبلی آن چشم خواهد شد. درمان این مورد مراجعه به چشم پزشک و ایجاد تمهیداتی در جهت بازگرداندن دید ۲ چشمی توسط عینک، ورزش‌های چشمی و جراحی جشم می‌باشد.»
دکتر احدزادگان گفت: «همچنان که انحراف چشم باعث تنبلی چشم می‌شود، تنبلی چشم نیز به خاطر حذف شدن تصویر معیوب در مغز می‌تواند سبب به هم خوردن هم راستایی ۲ چشم و ایجاد انحراف چشم گرددکه خوشبختانه هر دو مورد با درصد بالایی قابل درمان هستند.»
این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه مسئله مهم دیگر در کودکان و حتی در بزرگسالان وضعیت سر و صورت است، تصریح کرد: «هرگونه غیر طبیعی قرار گرفتن سر و صورت به خصوص در کودکان مانند چرخش صورت به یک طرف، خم کردن سر روی یک شانه، بالا گرفتن صورت و یا پایین گرفتن صورت می‌تواند برای دید بهتر بوده و واکنشی به نگه داری دید دو چشمی باشد.»
وی افزود: «هرگونه فلج عضلات خارج چشمی و یا اختلالات عضلانی مادرزادی چشم‌ها که سبب کشش و یا محدودیت عملکرد یک یا چند عضله شوند، می‌توانند به علت برهم زدن دید دو چشمی و جهت پیشگیری شخص از دوبینی سبب کج گرفتن سر و صورت شود.»
دکتر احدزادگان با اشاره به اینکه به این وضعیت سر و صورت تورتیکولی گفته می‌شود، عنوان کرد: «در اکثریت موارد اگر وضعیت سر به علت اختلال چشمی باشد به راحتی قابل درمان هستند. البته باید این نکته را به یاد داشت که برخی تورتیکولی‌ها به علت درگیری عضلات گردن و مهره‌های گردنی است که نیاز به مراجعه به متخصص ارتوپد دارد ولی تورتیکولی‌های چشمی توسط چشم پزشکان قابل درمان هستند.»
این فوق تخصص چشم پزشکی اطفال در ادامه اظهار کرد: «بنابراین کودک یا بزرگسالی که برای بهتر دیدن به سر و صورت خود وضعیت خاصی می‌دهند، نشانه درگیری عضلات چشم بوده و قابل درمان است.»
دکتر احدزادگان افزود: «هرگونه وضعیت غیر طبیعی جهت خوب دیدن (تورتیکولی) سبب تغییرات در ستون فقرات و همچنین تغییراتی در ۲نیمه صورت شده و ایجاد عدم قرینگی در ۲طرف صورت می‌کند که خوشبختانه با جراحی عضله‌های درگیر موارد فوق تا حدود زیادی برطرف می‌شود.»
این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه کودکان بایستی تا سن ۹سالگی برای رد یا قبول مسئله تنبلی چشم به چشم پزشک مراجعه کنند، یاد آور شد: «هرچه سن کودک کمتر باشد به مراتب در برابر تنبلی چشم آسیب پذیر‌تر بوده و در عین حال درمان نیز موثر‌تر و راحت‌تر است.»
فوق تخصص چشم پزشکی اطفال در پایان خاطرنشان کرد: «هرگونه تغییرات ظاهری چشم‌ها در هر سنی، هرگونه انحراف چشم، هرگونه لرزش چشم (نیستاکموس)، هرگونه کج گرفتن سر و صورت برای دید بهتر و هرگونه سر و صورت غیر قرینه باید مورد توجه والدین قرار گرفته و به چشم پزشک مراجعه کنند.»
منبع: سینا نیوز