​بررسی میزان آگاهی و نگرش والدین از آسیب های اجتماعی کودکان

این پژوهش یک مطالعه توصیفی (Descriptive) است که به صورت مقطعی انجام گردید. جامعه مورد مطالعه را والدین دانش آموزان تشکیل می دهند. 

 

جهت گردآوری داده ها، پرسشنامه خود ایفا توسط 150نفر ازوالدین مراجعه کننده بصورت تصادفی تکمیل گردید. سپس داده های حاصل با کمک نرم افزار کامپیوتری spss توصیف گردید.

 

بررسی نتایج مطالعه فوق نشان می دهد که مراجعین از نظر سنی، 15 در صد، 30-25 سال و 82 در صد بالای30-40 سال و3درصدبالای 40 سال هستند. از نظر جنس 23 در صد مرد و 77در صد زن بوده و 46 درصد دارای تحصیلات دانشگاهی و 48 درصددیپلم و 6 درصدزیر دیپلم بودند .100 درصد والدین اعتیاد, بزهکاری, دزدی, خشونت ورفتارهای جنسی پرخطر را جزوآسیبهای اجتماعی می دانستند.14درصد از آنهاسن شروع آسیب های اجتماعی رازیر7سال و 61 درصدبین 7 تا 14سال و 25درصد بالای 15 سال را اعلام نمودندو 79درصد نقش خانواده را در پیشگیری از آسیب های اجتماعی موثر می دانند وتنها 6درصد دوستان و 5درصد مدرسه و 10درصد جامعه و 44 درصد آموزشی درزمینه پیشگیری از آسیب های اجتماعی ندیده اند واز 56درصد آموزش دیده تنها 3درصد ازطریق مدرسه و 8 درصد از طریق خانواده،13 درصددوستان،21 درصدرسانه،27 درصد کتاب و 28 درصد از سایر اطلاعات کسب نموده اند. 61 درصد نیازروانی و 22 درصد نیاز آموزشی و 14 درصد نیاز اخلاقی وتنها 3درصد نیاز جسمانی رادر پیشگیری از آسیب های اجتماعی موثر می دانند. 43 درصد اعتیادرا حاصل مشکلات اجتماعی و38درصد حاصل مشکلات اخلاقی و16درصد حاصل مشکلات آموزشی و3درصد حاصل مشکلات جسمی می دانند.97درصد خودکم بینی وافسردگی راناشی از عدم توجه به مشکلات عاطفی وروانی کودک ونتها 3درصد آن راناشی از مشکلات اخلاقی وآموزشی می دانند. 89 درصد کودکان پرورش یافته درخانواده آشفته وسختگیر وسهل گیررابیشتر درمعرض آسیب های اجتماعی می دانند. 81 درصد به سرمایه گذاری درپیشگیری فرهنگی درنوجوانان وجوانان توجه داشته وتنها 19 درصد بریکی از گروههای بزرگسالی یا نوجوانان وجوانان به تنهایی.64درصد فراراز مدرسه را ناشی از عدم توجه به مشکلات آموزشی دانش آموزان می دانند. 100درصد نگرش والدین موافق زمینه ساز بودن عدم توجه به نیازهای عاطفی وروانی کودکان به آسیب های اجتماعی بوده و 89 درصدمعتقد به تاثیر خانواده بربروز آسیب های اجتماعی می باشند.91درصد نقش دوستان رادر بروز آسیب اجتماعی موثردانسته و 89 درصد نقش ارضای نیاز های کودکان وتقویت اعتقادات دینی وایجاد محیط امن وآرام توام با رابطه عاطفی در آنها درپیشگیری از آسیب های اجتماعی را مهم اعلام نمودند. 95 درصد موافق نقش مهم ارتباط والدین با مدرسه در پیشگیری از آسیب های اجتماعی بودند. درپیشگیری از آسیب های اجتماعی 85 درصدآموزش صحیح والدین و 74درصدبرنامه ریزی جهت اوقات فراغت و 75درصد کنترل وسایل ارتباط جمعی و 64 درصد آموزش صحیح درمدارس راموثر می دانند. 

 

حاکمیت تربیت دینی در خانواده و ایجاد محیطی امن و آرام توام با روابط گرم عاطفی برای فرزندان مهم ترین عامل پیشگیری از آسیب های اجتماعی است. فرزندان خانواده های آشفته، خانواده های سخت گیر و خانواده های سهل گیر، بیشتر در معرض خطر هستند، از دیگر عوامل پیشگیری از آسیب های اجتماعی، کاهش عوامل و موقعیت های خطرزا مثل کنترل خشم و خشونت، دوری از دوستان بزهکار و غیره است. درکنار خانواده، محیط های فرهنگی و تربیتی نظیر مدرسه ها نیز نقش محوری در این زمینه دارند بر این اساس توجه به محیط های علمی و آموزشی که زمان زیادی را با کودکان و نوجوانان سپری می کنند، بسیار با اهمیت است. این مهم منجر به تعارض بین عقاید مذهبی و اجتماعی شده وباعث شکل گیری خانواده گسسته و بروز پیامدهای آسیب شناختی اجتماعی شده است. وجود پیامدهایی مانند بی نظمی، عدم صمیمیت و وجود خشونت خانوادگی، عدم اشتغال جوانان و بیکاری، وضعیت بد اقتصادی، پایین بودن سطح نگرش ها، تمسخر و تحقیر افراد خانواده، وجود ازدواج های زودرس و عدم تجربه و ناپختگی در زندگی زناشویی، طلاق و جدایی بین زن و شوهر، با آسیب های فراوانی چون فرار، فحشاء، عدم جامعه پذیری فرزندان، اعتیاد، عدم امنیت اجتماعی و اقتصادی، بی اخلاقی و ناملایمات رفتاری، کاهش همبستگی روابط خانوادگی و ... از جمله مواردی هستند که بر پیکره خانواده آسیب رسانده و منجر به سقوط ارزش ها، هنجارها، اخلاق و رفتارهای فرهنگی می شوند.ارزیابی و نقد برنامه های اجرایی صورت گرفته توسط دستگاه های اجرایی در زمینه ی پیشگیری از آسیب های اجتماعی، به ویژه آسیب های اجتماعی نوپدید به منظور ارتقاء برنامه های پیشگیرانه و تبدیل تهدیدها به فرصت و بهره گیری از نظرات متخصصان و پژوهشگران در برنامه ریزی های پیشگیرانه برای کاهش و کنترل آسیب های اجتماعی بسیار موثر خواهد بود. از جمله فعالیتهای پیشگیرانه جهت جلوگیری از آسیبهای اجتماعی عبارتند از:1- تدوین و اجرای برنامه های آموزشی از طریق رادیو، تلویزیون، روزنامه، کتاب و…2- آموزش والدین و جوانان به روشهای نوین روانشناسی نوجوان و جوان3- آموزش برقراری ارتباط کلامی و عاطفی والدین با یکدیگر و با فرزندان4- آگاه سازی والدین نسبت به نقش ها و وظایف و روشهای تربیتی صحیح5- برنامه ریزی صحیح نسبت به استفاده بهینه از اوقات فراغت نوجوانان6- آموزش مهارت های زندگی برای جوانان.

محل انتشار: 

دومین کنگره ملی روان شناسی و آسیب های روانی-اجتماعی

نویسنده ها: 

مریم سلطانی بابوکانی - معاون دبستان شهید بهشتی ناحیه 2اصفهان

محمدباقر رضاعلی - رییس امورعمومی مرکزقلب شهید چمران اصفهان