سلامت کودکان: مراقبت از یک کودک معلول می‌تواند کارهای روزانه و روتین والدین در قبال نگهداری از نوزاد مانند شیردهی و تغذیهٔ کودک، خواباندن کودک دیگر موارد مراقبتی کودک را کمی پیچیده‌تر کند.
اما آگاهی و شناخت شرایط همیشه از میزان دشواری مسائل می‌کاهد و آنها را از لحاظ عملی قابل انجام‌تر خواهد کرد. پس برای شروع، در این مطلب می‌توانید با نکاتی مهم در رابطه با مراقبت از یک کودک معلول آشنا شوید.
تغذیهٔ کودک معلول
یک همراه آگاه یا یک پرستار کودک باتجربه می‌تواند شما را در بسیاری از جنبه‌های مراقبت از کودکتان مثل شیردهی راهنمایی کند. اما بهتر است خودتان هم بدانید چرا یک کودک معلول ممکن است در شیر خوردن یا غذا خوردن مشکل داشته باشد. برخی از این دلایل عبارت است از:
مشکلات فیزیکی که باعث دشواری در بلعیدن، جویدن، مکیدن یا هضم برخی غذاها می‌شود.
محدودیت حرکتی که ممکن است راست نشستن برای غذا خوردن یا نوشیدن را دشوار کند.
یک اختلال یادگیری یا کم‌توانی آموزشی که باعث ایجاد مشکلاتی خواهد شد.
بنابرای، اولین نکته‌ای که لازم است به آن توجه داشته باشید، داشتن پزشکان و مراقبان باتجربه در زمینهٔ تغذیه و آموزش شیر دادن و غذا خوردن کودک است. از جمله متخصصانی که می‌توانند در این زمینه به شما کمک کنند عبارتند از:
درمانگر گفتار و زبان، برای کمک به مسائل فیزیکی مانند جویدن و بلعیدن کودک
فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر، برای مشورت دادن در مورد انتخاب وضعیت مناسب قرارگیری بدن برای غذا خوردن کودک
متخصص تغذیه، برای رفع نگرانی شما از تغذیهٔ خوب و مناسب کودکتان
کاردرمانگر، برای مشاوره دادن در مورد وسایل کمکی کودکان معلول مثل بشقاب، کاسه، فنجان، قاشق و چنگال‌های مخصوص یا تشک ضدلغزش
اگر کودکتان نیاز به تغذیه از طریق لوله‌ای منتهی به معده‌اش دارد، می‌توایند از پزشک در این باره پرس‌وجو کنید. در این شکل از شیردهی، کودک شما ممکن است در ابتدا از یک لولۀ نازک که از بینی یا دهان وارد معده‌اش شده است شیر بخورد. پزشک اطفال و پرستار نوزاد می‌تواند به شما نشان دهد که چطور از این طریق فرزندتان را تغذیه کنید تا بتوانید نقش مهمی را در تغذیۀ او به عهده بگیرید. همچنین ممکن است مدت طولانی‌تری نیاز باشد تا فرزندتان بتواند به مرور با دست خودش غذا بخورد، اما یادگیری مهارت‌های لازم والدین برای انجام این کار می‌تواند از جهت‌های دیگری مثلاً به رشد گفتار، زبان و هماهنگی حرکتی به کودک کمک کند.
خوابیدن کودک معلول
کودکان معلول می‌توانند به دلایل فیزیکی مختلفی، از جمله اسپاسم عضلانی یا مشکلات تنفسی، بسته به نوع معلولیتشان، مشکلات خواب داشته باشند. کودکان مبتلا به برخی اختلالات یادگیری ممکن است در درک اینکه چرا و در چه زمانی نیاز به خواب دارند، مشکل داشته باشند.
یک پرستار کودک باتجربه، یا یک کارشناس بهداشت کودک باید بتواند راه‌هایی برای تشویق خواب کودک معرفی کند. همچنین پزشک اطفال کودکتان نیز می‌تواند به شما کمک کند یا در صورت لزوم شما را به متخصص خواب یا روان‌شناس کودک ارجاع دهد.
همچنین اگر فرزندتان شب‌ها به دلیل مشکلات خواب نیازمند مراقبت و توجه مداوم است، شاید واجد شرایط دریافت کمک هزینه معلولیت یا میزان بالاتری از این کمک هزینه باشد. گروه‌های حمایت از معلولین و سازمان‌هایی مانند انجمن اتیسم اغلب می‌توانند در زمینهٔ خواب کودک به شما مشاوره بدهند.
آموزش دستشویی رفتن کودک معلول
همهٔ کودکان متفاوت و منحصربه‌فرد هستند، اما بیشتر آنها در حدود دو یا سه سالگی علائمی از آمادگی برای یادگیری استفاده از توالت نشان می‌دهند. بعضی از کودکان معلول ممکن است تا سنین بالاتر آمادهٔ این کار نباشند یا ممکن است یادگیری آن برای آنها زمان بیشتری ببرد.
این می‌تواند به دلیل اختلالات یادگیری یا برخی مشکلات جسمی مانند اختلال حرکتی یا نقص در مهارت‌های حرکتی یا ضعف تونوس عضلانی باشد. بعضی از کودکان معلول نیز ممکن است استفاده از توالت به طور مستقل را هرگز یاد نگیرند. وجود برخی شرایط به این معناست که آنها نیازمند جراحی‌هایی هستند. اگر وضعیت سلامت فرزندتان در توانایی او در کنترل مثانه یا روده‌اش تأثیر می‌گذارد، ممکن است پزشک شما را به یک متخصص برای درمان مناسب ارجاع دهد.
اگر کودکتان برای نشستن نیاز به کمک دارد، یک کاردرمانگر می‌تواند در مورد لگن‌های مخصوص یا مبدل‌های مخصوص توالت، یا هر نوع مناسب‌سازی توالت که می‌تواند مفید باشد به شما مشاوره بدهد. فیزیوتراپیست نیز می‌تواند در مورد مسائلی مانند جابه‌جایی و بلند کردن کودکتان یا پیدا کردن بهترین وضعیت بدنی برای استفاده از دستشویی، شما را راهنمایی کند.
تحرک و فعالیت کودک معلول
اگر نگران توانایی فرزندتان در حرکت و جابه‌جایی‌اش هستید، پزشک کودکتان می‌تواند شما را به فیزیوتراپیست ارجاع دهد تا نیازهای مربوط به تحرک او را ارزیابی کند. فیزیوتراپیست به عنوان بخشی از این ارزیابی، در مورد وسایل کمکی که می‌تواند به تحرک فرزندتان کمک کند به شما توضیح خواهد داد. برخی از این ابزارهای کمکی شامل وسایل کمکی راه رفتن مثل صندلی چرخ‌دار و ویلچر، کالسکهٔ بچه‌های معلول و صندلی‌های مناسب کودکان معلول است.
برخی مؤسسات خیریه یا سازمان بهزیستی نیز به شما و کودکتان، تجهیزات کمک‌حرکتی و همچنین آموزش مهارت‌های استفاده از صندلی چرخ‌دار را ارائه می‌دهند. اگر فرزند شما معلولیت بالایی دارد، می‌توانید درخواست یک صندلی چرخ‌دار یا کالسکهٔ برقی بدهید.
رفتارها و برقراری ارتباط در کودک معلول
رفتارهای مشکل‌ساز در کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری یا اختلالات حسی شایع است. علت این رفتارها آن است که مشکل در برقراری ارتباط می‌تواند بیان نیازها و تمام چیزهایی را که دوست دارند یا ندارند، برای آنها دشوار کند. یک رفتار مشکل‌ساز می‌تواند به اشکال مختلفی از خشونت گرفته تا کناره‌گیری ظاهر شود.
همچنین برخی از شرایط فیزیکی و اختلالات یادگیری می‌توانند باعث شوند که کودک گفتار کم یا ناواضحی داشته باشد، یا ممکن است رشد گفتاری او کند باشد. شما ممکن است در مورد چگونگی برقراری ارتباط او با شما و دیگران، به ویژه وقتی بزرگ شد نگران باشید.
طیف گسترده‌ای از تجهیزات، روش‌ها و تکنیک‌ها می‌تواند به رشد گفتاری کودک کمک کند یا جایگزین آن شود، از جمله زبان اشاره، نمادها، تخته وایت‌بردهای کوچک برای آموزش و سیستم‌های کمک ارتباطی تولید گفتار. درمانگر گفتار و زبان نیز می‌تواند کودکتان را ارزیابی کند و به شما کمک کند تا بهترین ابزارهای کمکی را برای فرزندتان انتخاب کنید.
شاید در ابتدا، این مسائل و مشکلات بر سلامت خود شما تأثیر نامطلوبی بگذارد، پس اگر احساس جدایی و تنهایی می‌کنید، با یک مشاور صحبت کنید و عضو گروه‌های آنلاینی شوید که در آنها والدینی با مشکلی شبیه شما وجود دارند و از تجربیات آنها استفاده کنید.
منبع: مادرشو